KHÔ ÂM ĐẠO, ĐAU RÁT KHI QUAN HỆ, NGUYÊN NHÂN, DẤU HIỆU VÀ CÁCH KHẮC PHỤC TẬN GỐC

1. Khô hạn – Khô âm đạo là gì?

Khô âm đạo (hay còn gọi là khô hạn) là hiện tượng thường gặp ở chị em phụ nữ. Lúc này, cơ thể không bài tiết đủ dịch âm đạo gây nên cảm giác khô rát, khiến cả 2 người đều cảm thấy khó chịu trong mỗi “cuộc yêu”.

Khô âm đạo là gì và ảnh hưởng đến cuộc sống của chị em phụ nữ như thế nào?

2. Những nguyên nhân khô âm đạo – khô hạn có thể kể đến

Nguyên nhân bên ngoài

• Yếu tố tâm lý, căng thẳng kéo dài
• Xem nhẹ màn dạo đầu
• Bị viêm, nhiễm âm đạo
• Thụt rửa âm đạo không đúng cách
• Sử dụng thuốc có thành phần ức chế nội tiết khiến âm đạo bị khô
• Xạ trị hoặc hóa trị ung thư

Nguyên nhân bên trong – suy giảm nồng độ estrogen

Estrogen có vai trò quan trọng trong việc điều tiết tiết chất nhờn và duy trì độ pH bình thường ở âm đạo. Giúp tăng tiết dịch nhờn mỗi khi bị kích thích, tăng sự bôi trơn khiến việc quan hệ trở nên dễ dàng hơn. Do đó, khi cơ thể phụ nữ bị suy giảm estrogen, việc tiết chất nhờn không đủ là nguyên nhân chính gây ra khô âm đạo.

Theo thời gian lượng estrogen tiết ra ở phụ nữ bị suy giảm dẫn đến tình trạng khô âm đạo ở phụ nữ

3. Dấu hiệu – triệu chứng khô âm đạo

Có thể kể ra những dấu hiệu của bệnh khô âm đạo như:

• Chất nhờn âm đạo không tiết hoặc tiết rất ít khi quan hệ tình dục
• Đau rát khi quan hệ tình dục
• Chảy máu khi quan hệ tình dục hoặc sau khi quan hệ tình dục
• Mất hoặc khó đạt được khoái cảm
• Ngứa rát, bỏng rát vùng kín
• Viêm nhiễm âm đạo thường xuyên, tái đi tái lại nhiều lần không khỏi
• Tiểu nhiều lần trong ngày.

4. Khô âm đạo ảnh hưởng như thế nào đến cuộc sống của chị em?

Khô âm đạo ảnh hưởng như thế nào với chị em?

Ảnh hưởng đến tinh thần, khiến nhiều phụ nữ suy giảm ham muốn

Tình trạng đau rát, khô hạn khi quan hệ tình dục khiến phụ nữ cảm thấy cuộc “yêu” như cực hình, nếu để lâu sẽ khiến chị em rơi vào cảm giác sợ quan hệ, mất dần ham muốn tình dục, thường xuyên trốn tránh chồng. Chưa kể là khi phụ nữ bị khô hạn thì chính nam giới cũng cảm thấy đau rát, giảm khoái cảm.

Làm tăng nguy cơ viêm nhiễm phụ khoa

Khô âm đạo làm cho việc quan hệ tình dục dễ gây tổn thương, đau rát, nặng hơn có thể bị sưng tấy, chảy máu âm đạo. Đồng thời, tiết dịch âm đạo kém còn gây mất cân bằng độ pH khiến các tác nhân gây bệnh dễ dàng tấn công và gây ra tình trạng viêm nhiễm phụ khoa. Đây cũng là nguyên nhân tại sao nhiều chị em bị viêm nhiễm phụ khoa tái đi tái lại nhiều lần nhưng không khỏi.

Giảm khả năng thụ thai

Khô âm đạo không gây vô sinh nhưng nó là nguyên nhân cản trở quá trình thụ thai thành công. Từ đó làm giảm khả năng thụ thai ở chị em.

Ảnh hưởng tới hạnh phúc gia đình

Và cuối cùng, ảnh hưởng đáng buồn nhất của “khô hạn” chính là ảnh hưởng, đe dọa đến hạnh phúc gia đình. Trên thực tế, khô hạn ảnh hưởng đến cảm xúc của người bạn đời, khiến phái mạnh không được thỏa mãn, khi nhu cầu tình dục không được đáp ứng trong thời gian kéo dài sẽ gây ra những bất đồng, tình cảm rạn nứt. Đây là tác nhân khiến số lượng đàn ông ngoại tình gia tăng, từ đó đổ vỡ hạnh phúc gia đình.

5. Những ai thường bị khô âm đạo?

Tình trạng khô hạn ở chị em phụ nữ ngày càng trẻ hóa với mức độ ngày càng nghiêm trọng. Cụ thể với những cột mốc dưới đây chị em càng cần đặc biệt chú ý.

Phụ nữ sau tuổi 30

Phụ nữ ngoài 30 bắt đầu phải đối mặt với những biểu hiện của suy giảm nội tiết. Trong đó khô âm đạo, giảm ham muốn cũng làm ảnh hưởng đến đời sống của nhiều chị em.

Phụ nữ sau sinh

Khi mang thai, hàm lượng nội tiết estrogen trong cơ thể tăng nhanh chóng để đảm bảo cho sự phát triển bình thường của thai nhi. Sau khi sinh, lượng nội tiết này lại giảm đột ngột để nhường chỗ cho hormone prolactin – hormone kích thích cơ thể tiết sữa cho bé bú. Do vậy, nội tiết tố nữ mất cân bằng, gây nên hiện tượng khô âm đạo, giảm ham muốn của chị em.

Phụ nữ tiền mãn kinh, mãn kinh

Giai đoạn tiền mãn kinh của một người phụ nữ thường bắt đầu từ tuổi 40. Khi đó hoạt động của buồng trứng suy giảm nhanh kéo theo hàm lượng nội tiết estrogen cũng suy giảm nhanh chóng. Trung bình cứ 10 năm thì cơ thể người phụ nữ bị giảm 15% và đến 50 tuổi chỉ còn 10% so với thời trẻ.

Phụ nữ sau phẫu thuật cắt bỏ buồng trứng

Buồng trứng là “nhà máy” sản xuất nội tiết tố nữ estrogen. Với những lý do khác nhau, người phụ nữ được bác sĩ chỉ định cắt bỏ 1 bên hoặc 2 bên buồng trứng, dẫn tới nội tiết tố nữ suy giảm hoặc không còn sản xuất được nữa. Ngay lập tức, người phụ nữ phải đối mặt với những rắc rối giống như giai đoạn tiền mãn kinh, mãn kinh; trong đó có biểu hiện khô rát nghiêm trọng khi quan hệ tình dục.

6. Cách đề phòng – cách chữa khô âm đạo

Với những nguyên nhân khác nhau, chị em cần có cách đề phòng, chữa khô âm đạo phù hợp:

Đề phòng, chữa khô âm đạo từ bên ngoài

• Uống đủ 2l nước mỗi ngày
• Vệ sinh vùng kín đúng cách, hạn chế sử dụng xà phòng và các sản phẩm vệ sinh vùng kín có các chất kiềm và acid để vệ sinh âm đạo.
• Không mặc quần áo quá ẩm hoặc quá chật.
• Luyện tập thể thao điều độ.
• Đảm bảo chất lượng giấc ngủ, ngủ đủ 8 tiếng mỗi ngày.
• Tránh căng thẳng, chuẩn bị tâm lý và nuôi dưỡng cảm xúc trước mỗi cuộc “yêu”. Trao đổi với đối phương để kéo dài màn “dạo đầu” giúp việc tiết chất nhờn được tốt hơn.
• Có thể dùng thêm gel bôi trơn, sản phẩm dưỡng ẩm để khắc phục tạm thời chứng khô âm đạo.  Nhưng bản chất, việc dùng gel chỉ giải quyết được vấn đề khô rát nhất thời, giúp chị em giảm bớt sự đau đớn mà “chiều chồng” chứ không đem đến hưng phấn thực sự. Chưa kể biện pháp này khá “lích cích”. Ngoài ra chị em không nên lạm dụng bởi nó ảnh hưởng đến khả năng tiết dịch tự nhiên của âm đạo.
• Nếu gặp tình trạng viêm nhiễn, hãy điều trị dứt điểm, không quan hệ tình dục trong quá trình điều trị.

Đề phòng, chữa khô âm đạo từ bên trong

Nguyên nhân từ bên trong gây khô âm đạo chủ yếu do thiếu hụt, rối loạn nội tiết tố. Do vậy, để phòng ngừa, điều trị khô âm đạo từ gốc rễ thì ổn định, cân bằng hàm lượng nội tiết tố nữ là biện pháp không thể thiếu.

Bổ sung nội tiết tố nữ từ thực phẩm quen thuộc

Trong tự nhiên, cũng có rất nhiều thực phẩm có thể bổ sung nội tiết tố nữ, góp phần hỗ trợ cải thiện triệu chứng khô âm đạo như:

Bổ sung nội tiết tố cho cơ thể từ những thực phẩm quen thuộc

• Đậu nành:

Thành phần chiết xuất mầm đậu nành bao gồm sự kết hợp của Daidzein, Genistein và Glycitein. Mỗi thành phần Isoflavone trong số này đều có đặc tính của phytoestrogen, có nghĩa là chúng có thể hoạt hóa thụ thể estrogen trong nhân (tên là ER-β), sao chép và phiên mã giống như tác dụng bởi estrogen.

Các nghiên cứu lâm sàng có đối chứng giả dược được tiến hành bởi Faure và cộng sự cho thấy 65.8% phụ nữ được điều trị với 70mg chiết xuất isoflavone mỗi ngày, các triệu chứng bốc hỏa và toát mồ hôi của họ giảm hơn 50% (p < 0.005) trong hơn 16 tuần điều trị. Kết quả này được chứng thực trong các phát hiện của Nahas và cộng sự, các trị số trung bình mỗi ngày của cơn bốc hỏa giảm từ 9.6 đến 3.1 (p<0.001) sau hơn 10 tháng nghiên cứu ở nhóm phụ nữ mãn kinh được điều trị bằng 100mg chiết xuất isoflavone mỗi ngày. Thêm nữa, những phụ nữ này còn thấy giảm 69.9% (p<0.001) trị số trung bình về mức độ các cơn bốc hỏa của họ.

Xem xét một số nghiên cứu cho thấy việc bổ sung 80-90mg Soy isoflavone mỗi ngày làm tăng đáng kể mật độ khoáng hóa xương và làm chậm sự mất xương do mãn kinh. Đáng chú ý nhất là một phân tích tổng hợp của Ma và cộng sự cung cấp chứng cứ thống kê là sử dụng 80-90mg chiết xuất Isoflavone mỗi ngày, có tác dụng đảo ngược sự mất xương do mãn kinh, tác dụng đồng vận thụ thể estrogen thúc đẩy sự tạo thành các tế bào tạo xương và ức chế tạo thành các tế bào hủy xương. Vì vậy isoflavone đậu nành có thể làm giảm đáng kể nguy cơ bị loãng xương sau mãn kinh.

Isoflavones đậu nành được cho là có tác dụng bảo vệ tim một cách gián tiếp, tác dụng chống oxy hóa, ngăn chặn ảnh hưởng của lipoprotein tỉ trọng thấp (LDL).

• Thiên ma

Black cohosh có lịch sử sử dụng lâu đời. Người Mỹ bản địa đã sử dụng nó để điều trị đau cơ xương, sốt, ho, viêm phổi, lao động chậm chạp và kinh nguyệt không đều. Những người định cư châu Âu đã sử dụng Black cohosh như một loại thuốc bổ để hỗ trợ sức khỏe sinh sản của phụ nữ. Thành phần có hoạt tính trong Black cohosh gồm: glycoside triterpene như actein, 23-epi-26-deoxyactein, và cimicifugoside; nhựa, chẳng hạn như cimicifugin; và các dẫn xuất axit thơm như axit caffeic, isoferulic, và fukinolic. Ngày nay, chiết xuất từ rễ của Black cohosh được sử dụng phổ biến nhất cho các triệu chứng mãn kinh, bao gồm bốc hỏa và đổ mồ hôi ban đêm (còn được gọi là các triệu chứng vận mạch), khô âm đạo, tim đập nhanh, ù tai, chóng mặt, rối loạn giấc ngủ, căng thẳng và cáu kỉnh.

• Cây trinh nữ châu Âu

Nhiều nghiên cứu lâm sàng mù đôi ngẫu nhiên có đối chứng giả dược cho thấy sử dụng Vitex mỗi ngày, với liều lượng phù hợp có thể giúp làm giảm các triệu chứng liên quan tới hội chứng tiền kinh nguyệt (PMS), kinh nguyệt và mãn kinh.

Các kết quả nghiên cứu lâm sàng được công bố bởi Roemheld-Hamm vào năm 2005 ghi nhận rằng sử dụng 20mg Vitex mỗi ngày làm giảm đáng kể sự xuất hiện các bất thường về kinh nguyệt như là đau bụng kinh, vô kinh và kinh nguyệt không đều đối với hầu hết phụ nữ trong nhóm nghiên cứu. Việc tái lập chu kỳ kinh nguyệt bình thường ở những phụ nữ này cho thấy Vitex có thể làm cân bằng chu trình nội tiết không thể thiếu đối với kinh nguyệt.

Trong một nghiên cứu lâm sàng quy mô lớn ở 1,634 bệnh nhân, Loch và cộng sự nhận thấy 93% phụ nữ sử dụng 20mg Vitex mỗi ngày có cải thiện đáng kể ở các chỉ số trên đây. Phát hiện này còn được chứng minh thêm bởi nghiên cứu ngẫu nhiên có đối chứng giả dược thực hiện bởi Schellenberg, trong 52% phụ nữ uống Chasteberry cảm thấy hội chứng tiền kinh nguyệt (PMS) và triệu chứng dễ cáu kỉnh, giận dữ, thay đổi tâm trạng và đau đầu liên quan tới kinh nguyệt của họ giảm nhiều hơn 50% (p<0.001) trong hơn 3 chu kỳ.

Thêm nữa, các nghiên cứu trên đây đều chỉ ra rằng Vitex có độc tính thấp, vì vậy Vitex là một sự lựa chọn cả về tính an toàn và hiệu quả.

• Khoai mỡ Mexico

Chiết xuất khoai mỡ Mexico, được gọi là “progesterone tự nhiên (NP)” phổ biến cho giảm các triệu chứng mãn kinh, có chứa glycoside and steroidal saponins (<=0.4%), diosgenin (<=3.5%), alkaloids, tannins, phytosterols. Nghiên cứu hoạt động estrogen và tác dụng tế bào của chiết xuất khoai mỡ Mexico trong tế bào ung thư vú MCF-7 ở người. Chiết xuất làm tăng hoạt động của thụ thể progesterone và gen pS2 ở mức mRNA trong tế bào MCF-7 ung thư vú ở người. Phân tích Western blot cho thấy mức độ protein alpha của thụ thể estrogen đã được điều chỉnh giảm sau khi điều trị bằng chiết xuất khoai lang Mexico. Chiết xuất khoai mỡ Mexico cũng ức chế sự tăng sinh của tế bào MCF-7. Những dữ liệu này chỉ ra rằng chiết xuất khoai mỡ Mexico hoạt động như một phytoestrogen và bảo vệ chống lại sự tăng sinh ở các tế bào MCF-7 ung thư vú ở người.

Bên cạnh đó, ở một nghiên cứu khác về “Tác dụng kích thích nội tiết tố nữ khi sử dụng khoai mỡ Mexico ở phụ nữ sau mãn kinh”. Nhóm 1: 19 người phụ nữ mãn kinh sử dụng 240 g khoai mỡ Mexico trong 41 ngày. Nhóm 2: 24 người phụ nữ bình thường sử dụng 390 g khoai mỡ Mexico trong vòng 30 ngày.Lấy máu và nước tiểu trong suốt quá trình làm thử nghiệm.

Kết quả: ở nhóm 1 ghi nhận: Sau khi ăn khoai mỡ, trong huyết thanh đã có sự gia tăng đáng kể nồng độ của estrone (26%), globulin liên kết hormone sinh dục (SHBG) (9,5%) và gần như tăng đáng kể estradiol (27%). Nồng độ trong nước tiểu của chất chuyển hóa gây độc gen của estrogen, 16alpha-hydroxyestrone giảm đáng kể 37%. Nồng độ cholesterol trong huyết tương giảm đáng kể 5,9%.

Ở nhóm 2: các thông số hormon không có sự thay đổi.

• Cây tráng dương

Damiana (tên khoa học: Turnera Diffusa, có thể gọi là cây Tráng dương - cao khô đông hầu) có hoa nhỏ và mùi thơm, thuộc họ Turneraceae.

Damiana Extract là một loại thảo dược được các thổ dân tại Đông bắc mỹ sử dụng hàng nghìn năm với công dụng cải thiện chức năng sinh lý của nữ. Ngoài ra, Damiana Extract còn giúp tâm trạng tích cực, giảm căng thẳng, lo lắng.

Theo một nghiên cứu dược lý của Viện Tâm thần học Quốc gia Mexico chứng minh loại thảo dược này hoạt động như chất kích thích ham muốn, giúp cải thiện chức năng sinh lý của nữ giới. Nghiên cứu còn chỉ ra rằng cơ chế hoạt động của hợp chất flavonoid trong lá Damiana cùng các đặc tính chữa bệnh của nó giúp điều trị rối loạn tình dục.

Điều trị lãnh cảm: Cơ chế hoạt động của thảo dược Damiana làm tăng tuần hoàn máu đến cơ quan sinh dục để tăng cường độ nhạy của âm vật, tăng cảm giác thỏa mãn khi “quan hệ”. Theo Wellness International Network, lá Damiana còn giúp tăng ham muốn ở phụ nữ mãn kinh và tiền mãn kinh bằng cách bổ sung lại lượng testosterone bị thiếu hụt.

Cải thiện tâm trạng: Ngoài đặc tính kích thích ham muốn tình dục dục, Damiana còn có khả năng cải thiện tâm trạng, giúp giảm căng thẳng, lo lắng và trầm cảm nhẹ ở cả nam và nữ giới.

• Maca

Lepidium meyenii là một loài thực vật có hoa thuộc họ Cải. Đây là loài bản địa Andes cao của Peru quanh hồ Junin. Lepidium Meyenii được trồng lấy củ, và người dân bản xứ sử dụng nó như một loại rau củ trong thức ăn hàng ngày, một loại dược thảo quý đối với sức khỏe tổng thể, đặc biệt là giúp người phụ nữ cải thiện ham muốn tình dục.

Năm 2016, một nhóm nhà khoa học ở Brazil đã thử nghiệm:

• Đối tượng: 144 phụ nữ 45 – 65 tuổi, mãn kinh bị rối loạn chức năng tình dục
• Tiến hành: uống viên nang chiết xuất từ Lepidium Meyenii 2 lần/ngày trong 120 ngày.
• Kết quả: Sau khi sử dụng Maca, nhóm 144 phụ nữ cải thiện chức năng tình dục rõ rệt.

Hiện nay, Maca được sử dụng rộng rãi tại Peru, Hoa Kỳ, Nhật Bản, Singapore, Đài Loan và nhiều quốc gia trên thế giới, như một biện pháp cân bằng hormone một cách tự nhiên, đặc biệt ở nữ giới, giúp tăng cường sinh lực và chức năng sinh lý. Maca có thể sử dụng một mình, hoặc kết hợp cùng các thảo dược khác để tăng hiệu quả mà không có tương kỵ.

Các nghiên cứu khoa học đã cho thấy Maca giúp tạo sự cân bằng có lợi theo kiểu hormone sinh dục như testosterone, estrogen, progesterone. Ngoài ra, Maca còn có tác dụng trên hệ thần kinh trung ương làm tăng nồng độ serotonin và dopamine trên vỏ não, là những hormone tham gia vào quá trình tình dục. Nhờ đó, Maca giúp phụ nữ cải thiện các triệu chứng giảm ham muốn, khô âm đạo, khó đạt khoái cảm.

Bổ sung nội tiết tố nữ từ hormone thay thế HRT

Ưu điểm: Phương pháp này thường được sử dụng với các trường hợp bị thiếu hụt estrogen nặng, người chuyển giới, phụ nữ vì 1 lý do nào đó mà bị teo buồng trứng hoặc phải cắt buồng trứng. Phương pháp này có tác dụng nhanh, mạnh, dễ dàng nhận thấy được sự thay đổi.

Nhược điểm: Không thể đào thải khi dư thừa nên dễ gây ứ đọng cho cơ thể và làm tăng nguy cơ ung thư từ 6-8 lần nếu dùng quá liều, vì vậy khi sử dụng cần sự theo dõi nghiêm ngặt của bác sĩ. Với những phụ nữ trên 65 tuổi, phụ nữ sau sinh và đang cho con bú, người mắc bệnh gan, tim mạch, người có khối u như u vú, u tử cung… không được sử dụng phương pháp này.

Bổ sung nội tiết tố nữ từ thực phẩm chức năng với thành phần tự nhiên

Đây là giải pháp rất an toàn, có thể giúp bổ sung nội tiết tố nữ khi thiếu, đào thải bớt nội tiết tố nữ khi dư thừa nên khi sử dụng chị em không còn lo lắng dùng quá đà gây ứ đọng trong cơ thể.

Estrogen có nhiều nhất trong đậu nành khi nảy mầm. Nhiều chị em có xu hướng ăn nhiều đậu phụ, uống nhiều sữa đậu nành, bột mầm đậu nành, giá đậu nành với mong muốn bổ sung estrogen thảo dược cho cơ thể mình, nhưng thực tế đây mới là các chế phẩm ở dạng thô, hàm lượng estrogen không cao và khó hấp thụ nên hiệu quả bổ sung nội tiết tố nữ kém, chỉ phù hợp với trường hợp dự phòng thôi, với trường hợp phụ nữ đã bị suy giảm nội tiết tố nữ dẫn đến khô âm đạo thì cần 1 biện pháp bổ sung khác tối ưu hơn. Vì vậy các nhà sản xuất đã cùng với các nhà khoa học  tìm ra cách chiết xuất và cô đặc dưới dạng tinh chất mầm đậu nành giúp dễ hấp thụ hơn, có hàm lượng cao hơn nhằm đem đến hiệu quả bổ sung nội tiết tố nữ tối ưu. Để có thể bổ sung đầy đủ nhu cầu estrogen cho cơ thể, chị em nên sử dụng tinh chất mầm đậu nành. Hiện nay tinh chất mầm đậu nành đã được sản xuất và đóng gói dưới dạng viên nang dễ bảo quản và mang theo rất tiện cho việc sử dụng, giá cả cũng khá hợp lý phù hợp với thu nhập trung bình của người dân Việt Nam.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Khi nhận thấy các dấu hiệu đặc trưng trên, chị em nên đến bệnh viện để được các bác sĩ kiểm tra và cho thuốc điều trị kịp thời. Đối với trường hợp ra máu cần đến kiểm tra luôn phòng trường hợp bị viêm nhiễm cổ tử cung, polip buồng trứng, ung thư cổ tử cung.